Kordon Kanı nedir? Nasıl bir tedavi aracı olarak kullanılabilir?

Kök hücreler, insan vücudunda bulunan ve her türlü vücut yapısı hücresine dönüşme kapasitesine sahip temel hücrelerdir. Vücutta onarım ihtiyacı olan bölgeye giderek, gereken hücre tipine dönüşür ve hasarı onarırlar. Örneğin: Problem bağışıklık sistemindeyse veya organ hasarı varsa bu yapıyı oluşturan hasarlı bölgeye giderek gerekli tamiratı yaparlar. Yani, hangi tip hücre ve dokuya ihtiyaç varsa ona dönüşürler.

Kök hücre tedavisinde kullanılan kaynaklar temel olarak kordon kanı, kemik iliği ve periferal kan olarak bilinmektedir. Ancak vücutta kök hücrelerin en fazla bulunduğu zaman anne karnındaki bebeklik çağıdır. Yaşlanmayla beraber doku, organ iyileşmelerinin daha yavaş ve güç olduğu da bilinen bir gerçektir. Günümüzde kordon kanı saklanması yöntemiyle elde edilen kök hücrelerden başta lösemi, lenfoma gibi kanser türleri, Talasemi, Orak Hücreli anemi gibi metabolik hastalıklar, Fankoni Anemisi gibi kemik iliği hastalıkları, bağışıklık yetersizlikleri, doğuştan gelen metabolik düzensizlikler gibi kan hastalıklarında standart tedavi seviyesinde 80’den fazla hastalığın tedavi

sinde faydalanılmaktadır. Ayrıca deneysel tedavide organ yenileme ve hatta organ yapımı gibi birçok alanda kullanım ça

lışmaları mevcuttur. Dünya çapındaki yoğun araştırmalar yöntemin kullanım alanlarını hızla geliştirmektedir. Kan hastalıklarının artan önemi düşünülürse bu konu tüm aileleri yakından ilgilendirmektedir.

Bu konunun önemiyle ilgili bazı rakamsal değerlere vurgu yapmak gerekirse; Amerika’da her 10 dakikada 1 kişi kan kanseri sebebiyle hayatını kaybetmektedir, ayrıca yine Amerika’da tüm kanser vakalarının %3,1’ini lösemi oluşturmaktadır. Ülkemizdeki verilere bakılacak olursa her yıl 16 yaşın altında 1.200-1.500 yeni lösemili çocuk vakası bildirilmektedir. Lösemi hastalığı bu kadar ciddi bir hastalıkken ve binlerce kişi kemik iliği nakli için sıra beklerken, kordon kanı binlerce lösemi hastasının tedavisi için yeni bir kapı açmaktadır.

Kordon dokusu nedir ve ne işe yarar?

Göbek kordonu, bebeği anne karnında besleyen damarların etrafını saran, onları dış etmenlere karşı koruyan dokudur. Doğum gerçekleştikten sonra işlevi kalmadığı için atılır. Göbek kordonunda kordon kanından farklı kök hücreler bulunur. Bu kök hücreler kemik, kas, kıkırdak, yağ, sinir, k

araciğer dokusu gibi pek çok dokuya dönüşebilir. Kordon dokusunda bulunan kök hücreler Tip-1 Diyabet, Kalp ve Damar Hastalıkları, Felç, Alzheimer, Parkinson, Kemik ve Kıkırdak hasarı gibi pek çok hastalığın tedavisinde kullanılabilir. Yine bilimsel çalışmalar göstermektedir ki, kan hastalığı sebebiyle kişiye kök hücre nakli yapılacağı zaman hem kordon kanındaki hem de kordon dokusundaki kök hücrenin birlikte verilmesi, yeni ve sağlıklı kan hücresi oluşturma sürecini hızlandırıp, naklin başarısını artırmaktadır. Kordon dokusu kök hücreleri ile yapılacak nakilde alıcı ve verici arasındaki doku uyumu gerekliliği minimumdur. Bundan dolayı kordon dokusu kök hücreleri sadece bebeğin kendisi için değil, kardeşleri, anne-babası, hatta büyükanne-büyükbabası için bile kullanılabilir. Ayrıca kordon dokusu kök hücreleri laboratuvarda kültür ortamında çoğaltılabilir. Böylece tüm aile için ihtiyaç dâhilinde ulaşılabilir bir kaynaktır.

Kordon kanı ve dokusu nasıl alınır ve nasıl saklanır?

Doğum sırasında doğum ekibi tarafından toplanan kordon kanı ve alınan kordon dokusu parçası en geç 24-36 saat içinde laboratuvara ulaştırılmak üzere özel kitler içerisinde doğum gerçekleşen hastaneden alınmaktadır. İlgili laboratuvara ulaşan kordon kanı ve dokusu içerik açısından incelenir. Ayrıca anne kanından da bazı testlerin sonuçlarının tamamlayıcı bilgi olarak yapılması gerekmektedir.

Önemli bir detay burada göze çarpmaktadır. Kan veya dokunun direkt saklanması anlamlı bir seçenek değildir. Bu biyolojik malzemelerin en gerekli olan kısımlarını yani kök hücrelerinin ayrıştırılıp saklanması gerekir. Bu da ileride dondurucudan çıkarılan malzemenin direkt nakle hazır ve kullanılabilir olmasını sağlar. Ayrıca bu yöntemle, ileride çözülme sonrası olası kök hücre üretilememe riskleri de ortadan kaldırılmış olur. Saklama uygunluğu onaylanan kök hücreler, uygun teknikle dondurulur ve azot tanklarına yerleştirilerek -196°C’de saklanır. Saklama süresi olarak tıbben belirlenmiş bir zaman kısıtlaması bulunmamaktadır.

Bebekten alınan kordon kanı tüm aile için kullanılabiliyor mu?

Kordon kanı kök hücreleri tedavide kullanılırken uyum olarak 4/6 oranında uyum bile yeterli olmaktadır. Kemik iliğinde uyum beklentisi 9/10’a kadar çıkmaktadır. Bu sebeple kordon kanı nakil kaynaklarının en uyumlu ve naif halidir diye yorumlanmaktadır. Alınan kordon kanı, bebeğin kendisi için kullanılabildiği gibi, doku grubu uyma olasılığı çok yüksek olan kardeşlerinde ve hatta yine uyum sağlaması durumunda anne, baba ve birinci derece akrabalarında da kullanılabilir. Her ne kadar lösemi, bir çocukluk çağı kanseri olarak bilinse de, 45 yaş üstü kişilerde görülme olasılığı oldukça yüksektir. Bu kapsamda saklanan kordon kanı erişilebilir bir kaynak olması sebebiyle tüm aile fertleri için önem teşkil etmektedir.

 

 

Detaylı bilgi için: www.kordonkanibankasi.com