Tüm aktif sigara içicilerinin %60’ı nikotine bağımlıdır. Bu onların sigarayı bırakmasını zorlaştırır. Nikotin bağımlılığı, kardiyovasküler hastalıklar, kronik solunum rahatsızlıkları ya da trake, bronş , akciğer kanseri gibi pek çok sekonder hastalıktan sorumludur.
Nasıl Nikotin Bağlısı Oluyoruz? Nikotin tütün sigarasının bağımlılık ile ilişkilendirildiği tek bileşimdir. Bu maddeye karşı fizyolojik tepki nöronların nikotinik asetilkolin reseptörleriyle (nAChR) verilir. Bu reseptör kanalları ligandlar ile uyarılarak asetilkolin tepkisi oluşturur.
Nikotin kimyasal yapısı asetilkolin nörotransmitterine oldukça benzerdir. Bu benzerlik nedeniyle asetilkolin reseptörleri nikotine de tepki gösterir. Nikotin serebral nöronları aktive ederek dopamin hormonunun salınımına yardım eden asetilkolin etkisini sınırlandırır. Dopamin mutluluk hormonudur.
Asetilkolin hızlıca asetilkolinesteraz ile degrade olur ve böylece etkisini milisaniyeler içinde kaybeder. Nikotin asetilkolinin tersine degrade olmaz ve dopamin salınımının daha uzun süre gerçekleşmesini sağlar. Bu mutluluk hissi kişilerin nikotin bağımlısı olmasına sebep olur.
Davranışsal mı? Medikal mi?
Nikotin bağımlılığındaki dopamin üzerine yapılan genetik araştırmaların amacı müdahale metodu geliştirmektir. Bu da kişilerin nikotin bağımlılığını tedavi etmeye yönelik bir davranış geliştirilmesini sağlar. Ayrıca analiz sonuçları nikotinin bağımlılığının medikal olarak mı ya da davranışsal olarak mı tedavi edilmesi gerektiğiyle ilgili yol gösterir. Sigara içmeyenlerin durumunda genetik analizler kişilerin tütün ürünleri kullanması durumunda nikotin bağımlık riski ile ilgili bilgi verir.
Nikotin Bağımlılığı: Genler suçlu mu?
İkizler üzerinde yapılan çalışmalar gösteriyor ki nikotin bağımlılığının kalıtımı %60 civarındadır. Bu bağımlılığa karşı genetik yatkınlık nAChR’deki analiz edilen iki polimorfizmle ilişkilidir. Bu polimorfizmler iki farklı fizyolojik mekanizmayla ilgilidir: Yapı ve Reseptörün Genetik Ekspresyonu
1. non-synonymous (eş olmayan) polimorfizm (rs16969968) Guanin (G) ile Adenin (A) bazlarının değişimiyle olur. Gen varyasyonu nadir allel (A) ile ilgilidir ve bu modifikasyon ya yapısal ya da fonksiyonel olarak reseptörü etkiler.
2.Nikotin reseptörü (CHRNA5) üzerindeki alfa-5 alt birimi üzerindeki gen ekspresyonuyla oluşan bir polimorfizmdir. (rs588765) Genin 5’ bölümünde sitozin (C) timin (T) ile yer değiştirmiştir. Nadir (T) alleli varyantlı gen gen ekspresyonunu arttırır. 2009 yılında Wang ve arkadaşlarının yapmış olduğu meta-analizinde nikotin bağımlılığı üzerine bu profilde değerlendirilen polimorfizmlerin genotiplerinin her bir tekli polimorfizm genotiplerinden daha fazla bilgi sağladığını göstermiştir
Numune alımı:
Alınan Tükürük örneğinden çalışılmakta olup 10 iş günü içinde sonuçlandırılmaktadır.